Koenzym Q10 od lat wzbudza zainteresowanie wielu specjalistów zarówno z branży medycznej, jak i kosmetycznej. Przypisuje się mu liczne właściwości prozdrowotne oraz działanie prewencyjne w zakresie    wielu chorób oraz starzenia się organizmu.  Głównym działaniem koenzymu Q10 jest udział w produkcji niezbędnej do życia energii oraz zwalczanie stresu oksydacyjnego.

Czym jest koenzym Q10?

Koenzym Q10 to organiczny związek z grupy chinonów, zaliczany także do witaminoidów. Znajduje się on w błonach komórkowych, przede wszystkim w wewnętrznej błonie mitochondriów. Koenzym Q10 jest składnikiem łańcucha elektronów w cyklu oddychania komórkowego, który generuje energię w postaci ATP. W procesie tym powstaje 95% energii potrzebnej ludzkiemu ciału do funkcjonowania. Narządy o najwyższym zapotrzebowaniu w energię, czyli mięśnie, serce, wątroba, nerki i mózg, charakteryzują się największym stężeniem koenzymu Q10. Istnieją trzy formy koenzymu Q10: ubichinon (forma w pełni utleniona), ubisemichinon (forma pośrednia) oraz ubichinol (forma całkowicie zredukowana - pozbawiona tlenu).

Ubichinon czy ubichinol?

Najbardziej powszechną w suplementacji postacią koenzymu Q10 jest ubichinon. To forma utleniona, czyli związana z cząsteczkę tlenu i pełni kluczową rolę w syntezie ATP.

Ubichinol to forma zredukowana, czyli pozbawiona tlenu. Ubichinol posiada wysokie powinowactwo do tlenu, czyli dąży do połączenia się z jego cząsteczkami. W związku z tym może być skutecznym przeciwutleniaczem: wiąże ze sobą wolne rodniki tlenowe, które w postaci niezwiązanej uszkadzają struktury komórkowe.

W zależności od miejsca występowania koenzym Q10 przekształca się do formy, która jest potrzebna w konkretnej sytuacji. We krwi i limfie koenzym Q10 pełni rolę antyoksydacyjną (ubichinol). W mitochondriach substancja ta wspiera wytwarzanie energii, nieustannie zmieniając formę między ubichinonem a ubichinolem.

Wpływ na przyswajalność koenzymu Q10 ma jego formuła suplementacyjna. Składnik ten jest dobrze absorbowany przez organizm zwłaszcza w postaci płynnej, w formie liposomalnej.

Przyczyny zbyt niskiego poziomu koenzymu Q10 w organizmie

Wykazano, że po 35-40 roku życia naturalna produkcja koenzymu Q10 w organizmie znacznie spada. Obniżony poziom tego składnika może być także wynikiem wzmożonej aktywności fizycznej, występujących chorób, zwłaszcza przewlekłych, a także przyjmowanych leków. Niekorzystne i zanieczyszczone środowisko życia również niekorzystnie wpływa na poziom Q10 w organizmie.

Jego niedobory korespondują z wieloma przewlekłymi chorobami, takimi jak choroby naczyniowo-sercowe, neurodegeneracyjne, zespół przewlekłego zmęczenia, niepłodność czy nowotwory.

Główne korzyści z przyjmowania

Odpowiedni poziom koenzymu Q10 pozwala na ochronę komórek przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Dodatkowo zwiększa aktywność innych antyoksydantów, np. witaminy E. Jest to skuteczna broń w walce z oznakami przedwczesnego starzenia się naszego ciała, zarówno wewnętrznymi, jak i zewnętrznymi.

Wykazano, że koenzym Q10  może obniżać poziom glukozy oraz ciśnienie krwi oraz wspomagać proces leczenia wielu chorób, takich jak choroby naczyniowo-sercowe, neurodegeneracyjne, zespół przewlekłego zmęczenia, nowotwory, czy zaburzenia płodności. Koenzym Q10 wspiera procesy naprawcze organizmu, bardzo korzystnie wpływa na stan skóry, włosów i paznokci. Z tego względu jest często składnikiem kosmetyków przeznaczonych dla skóry dojrzałej.

Osoby narażone na hipoglikemię oraz z niskim ciśnieniem lub zażywające leki obniżające ciśnienie krwi, powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji koenzymem Q10.

Optymalny poziom koenzymu Q10 we krwi to 2,5 mg/l, mimo że teoretycznie jest on wyższy niż przyjęta norma dla zdrowej osoby. W tym celu należy przyjmować przez miesiąc dawkę 3-5 mg/kg masy ciała. Po miesiącu warto sprawdzić, jaki udało nam się osiągnąć poziom. Jeżeli nie udało nam się dojść do pułapu 2,5 mg/l to powinniśmy kontynuować suplementację przez kolejne 30 dni. Gdy badanie wykaże, że mamy już 2,5 mg/l, należy zmniejszyć przyjmowaną dawkę do 100 mg na dobę i pozostać na niej przez dłuższy czas.

Podsumowując: koenzym Q10 jest czynnikiem koniecznym do zachowania zdrowia i urody na długi czas. Warto więc rozważyć suplementację tym produktem, aby zadbać o siebie od wewnątrz.

 mgr Magdalena Depka Prądzyńska

 Biolog medyczny, diagnosta labolatoryjny 

Bibliografia:

• Knott, Anja; Achterberg, Volker; Smuda, Christoph; Mielke, Heiko; Sperling, Gabi; Dunckelmann, Katja; Vogelsang, Alexandra; Krüger, Andrea; Schwengler, Helge; Behtash, Mojgan; Kristof, Sonja (2015). "Topical treatment with coenzyme Q10‐containing formulas improves skin's Q10 level and provides antioxidative effects"
• Uwe Grober (2010) “Mikroskładniki odżywcze”
• Bentinger M, Tekle M, Dallner G (2010). "Coenzyme Q--biosynthesis and functions". Biochemical and Biophysical Research Communications.
• Siemieniuk E., Skrzydlewska E. (2005). „Koenzym Q10 – biosynteza i znaczenie biologiczne w organizmach zwierząt i człowieka”. Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej AM w Białymstoku.
• Danysz A. (2000). „Koenzym Q10 i jego rola w lecznictwie”.